ΦΓ271

Ιστορία της Βυζαντινής φιλοσοφίας

Σκοπός του μαθήματος είναι να προτείνει μια ιστορία της φιλοσοφίας στο Βυζάντιο ως απάντηση σε ένα απλό αλλά θεμελιώδες ερώτημα: τι κάνουν με τη φιλοσοφία οι Βυζαντινοί; Για τον σκοπό αυτό θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν κείμενα από τη βυζαντινή γραμματεία, τα οποία μπορούν να χωριστούν σε: α) κείμενα (αμιγώς) φιλοσοφικά, στον βαθμό που εκθέτουν, συζητούν ή αναπροσαρμόζουν παραδοσιακές φιλοσοφικές διδασκαλίες, όπως τις έχει διαμορφώσει η αρχαία ελληνική σκέψη· β) κείμενα «μεταφιλοσοφικά», στον βαθμό που εκφράζουν μια άποψη για την αξία και το περιεχόμενο της φιλοσοφίας. Το μάθημα θα χωριστεί σε τρία μέρη με βάση την ακόλουθη (συμβατική) περιοδολόγηση: α) από το τέλος της φιλοσοφίας της Ύστερης Αρχαιότητας (6^ος αι. μ. Χ.) μέχρι την «αναζωπύρωση» της φιλοσοφίας από τον Μιχαήλ Ψελλό (1018-1078)· β) από τον Μιχαήλ Ψελλό μέχρι την «κριτική στάση» του Θεοδώρου Μετοχίτη (1270-1332)· γ) από τον Θεόδωρο Μετοχίτη μέχρι τη «φιλοσοφική πολεμική» των χρόνων της Άλωσης (1453).

Βασικά βοηθήματα:

H. Hunger, Βυζαντινή λογοτεχνία. Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών, τόμ. Α΄, Αθήνα: Μ.Ι.Ε.Τ., 1987 (κεφ. 1^ο: «Φιλοσοφία»).

Β. Τατάκης, Η βυζαντινή φιλοσοφία. Αθήνα: Σχολή Μωραΐτη, 1977.