α) η σύνδεση θεωρίας –πράξης. η εφαρμογή δηλαδή στην πράξη της αποκτηθείσας από τους φοιτητές/τριες γνώσης,

β) η απόκτηση πολύτιμης εκπαιδευτικής εμπειρίας μέσα στο σχολείο (διδακτικής, διοικητικής, αλλά και ευρύτερα εμπειρίας που αφορά συνολικά τη σχολική ζωή),

γ) η σύνδεση του Τμήματος με την τοπική κοινωνία μέσω της συνεργασίας του Πανεπιστημίου με σχολεία στο πλαίσιο της διδακτικής άσκησης των φοιτητών/τριών, σε μια –κατά το δυνατόν- ισότιμη βάση.

 

Η υλοποίηση της Δ. Α. περιλαμβάνει δύο δράσεις που εξελίσσονται ταυτόχρονα. Η μία αφορά παρακολούθηση μαθημάτων από τους φοιτητές στο Πανεπιστήμιο και η άλλη συμμετοχή τους, για ένα διάστημα περίπου 2 μηνών, στο χώρο του σχολείου για περίπου 10 ώρες εβδομαδιαίως. Κάθε ακαδημαϊκό έτος η Δ. Α. γίνεται μόνο κατά τη διάρκεια ενός εξαμήνου (του χειμερινού ή του εαρινού). Στη Διδακτική Άσκηση επιλέγονται και συμμετέχουν φοιτήτριες και φοιτητές και των τριών Τμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής που βρίσκονται στο τελευταίο έτος των σπουδών τους.   

Η ενημέρωση των φοιτητών σχετικά με το πρόγραμμα  (έναρξη, δραστηριότητες, διαδικασία) γίνεται μέσω του μαθήματος Διδακτική Άσκηση που διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο. Το μάθημα αυτό περιλαμβάνει καθοδήγηση των φοιτητριών και φοιτητών στην παρατήρηση, οργάνωση και υλοποίηση μιας διδασκαλίας. Για το σκοπό αυτό διδάσκεται πώς διαμορφώνεται ένα σχέδιο μαθήματος, βασικές αρχές αξιολόγησης μιας διδασκαλίας, όπως και στοιχεία ειδικής διδακτικής φιλολογικών μαθημάτων. Επίσης, οι φοιτητές εξοικειώνονται με ποικίλα εκπαιδευτικά υλικά, μελετούν Αναλυτικά Προγράμματα και διάφορες κλείδες και φόρμες παρατήρησης διδασκαλίας.

Επιπλέον, οι φοιτητές επισκέπτονται σχολεία για δύο περίπου μήνες. Έτσι, για την υλοποίηση της άσκησης έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο φιλολόγων που λειτουργούν ως μέντορες των ασκούμενων φοιτητών/τριών μας στα συνεργαζόμενα σχολεία (Γυμνάσια και Λύκεια). Τα σχολεία αυτά βρίσκονται στην πλειονότητά τους στο Ρέθυμνο, αλλά και στο Ηράκλειο και τα Χανιά. Στο δίκτυο των συνεργαζόμενων σχολείων που διαμορφώθηκε το 2011 σταδιακά προστίθενται και νέα που εκδηλώνουν ενδιαφέρον. Από το δίκτυο αυτό οι φοιτητές/τριες επιλέγουν το σχολείο της προτίμησής τους. Αν για ένα σχολείο υπάρχουν περισσότερες αιτήσεις από τις θέσεις των ασκούμενων φοιτητών/τριών που μπορεί το σχολείο να καλύψει, επιλέγονται πρώτα οι φοιτητές που βρίσκονται πιο κοντά στη λήψη του πτυχίου (τους απομένουν λιγότερα μαθήματα για το πτυχίο). Η ενημέρωση των σχολείων γίνεται με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και προσωπικές επαφές της υπεύθυνης της Διδακτικής Άσκησης, όπως και με επιμορφωτικές συναντήσεις στην αρχή του εξαμήνου.

 

Οι συνεργαζόμενοι μέντορες-φιλόλογοι υποδέχονται και ασκούν στο σχολείο τους ένα μικρό αριθμό φοιτητών/-τριών. Κάθε σχολείο, στο οποίο υπάρχουν φιλόλογοι διαθέσιμοι για το ρόλο του μέντορα, ασκεί φοιτητές/ήτριες (χωρίς συνοδεία επόπτη – αποσπασμένου εκπαιδευτικού) κατά τον εξής τρόπο:

Α) Ένας φιλόλογος, που ορίζεται υπεύθυνος της διδακτικής άσκησης για το συγκεκριμένο σχολείο, υποδέχεται τη μικρή ομάδα των φοιτητών και, αρχικά, ορίζει, σε συνεργασία με τους μέντορες, ένα πρόγραμμα παρακολούθησης 9-10 δειγματικών διδασκαλιών στα φιλολογικά αντικείμενα, που θα πραγματοποιηθούν από φιλολόγους του σχολείου σε διάστημα περίπου δύο μηνών. Στο τέλος κάθε δειγματικής διδασκαλίας, ο διδάσκων που την πραγματοποίησε συντονίζει μια συζήτηση με τους φοιτητές, ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν ποικίλες διδακτικές παραμέτρους των διδασκαλιών που παρακολούθησαν τη συγκεκριμένη ημέρα και να συμπληρώνουν το φύλλο παρατήρησης που αντιστοιχεί στην καθεμιά.

Β) Αφού ολοκληρωθεί η προηγούμενη διαδικασία, κάθε μέντορας θα αναλάβει 1-3 φοιτητές/τριες και να τους προετοιμάσει για την ατομική τους διδασκαλία. Αυτό σημαίνει:

α)  να παραχωρήσει στον καθένα 2 διδακτικές ώρες από το πρόγραμμά του/της, για να διδάξουν, αφού έλθουν σε συνεννόηση για το μάθημα και τη διδακτική ενότητα,

β) να τους δεχθεί στο τμήμα στο οποίο θα διδάξουν για 2-3 ώρες για λόγους εξοικείωσης και προσαρμογής στο συγκεκριμένο μαθησιακό περιβάλλον,

γ) να ελέγξει τον σχεδιασμό της διδασκαλίας τους,

δ) να παρακολουθήσει τις διδασκαλίες τους και να εκθέσει τις απόψεις του γι’ αυτές. Η συζήτηση με τον κάθε φοιτητή/τρια καλόν είναι να έχει χαρακτήρα εκπαιδευτικό – ανατροφοδοτικό και όχι στενά αξιολογικό.

ε) Να συμπληρώσει μια αξιολογική έκθεση για τις διδασκαλίες του/ης φοιτητή/ήτριας και τη συνολική παρουσία του.

Γ) Ταυτόχρονα, οι φοιτητές/ήτριες –κατά τη διάρκεια του δίμηνου διαστήματος που επισκέπτεται το σχολείο συμμετέχει ενεργά σε όλη τη σχολική ζωή προσφέροντας τις υπηρεσίες του: προετοιμασία εκπαιδευτικού υλικού και διαγωνισμάτων, επιτηρήσεις, συμμετοχή σε πρότζεκτ, βαθμολογίες μαθητών, οργάνωση μαθητικών εντύπων, σχολικών εκδρομών, γιορτών, κτλ.).

 

Η πορεία  του/της φοιτητή/τριας παρακολουθείται από το Διευθυντή του σχολείου στο οποίο ασκείται και κυρίως από τον συνεργαζόμενο φιλόλογο που δρα ως μέντορας του/της. Ο Διευθυντής συμπληρώνει φύλλο/έκθεση αξιολόγησης για τον κάθε ασκούμενο/η. Ο φιλόλογος-μέντορας καταθέτει δύο εκθέσεις των ισάριθμων διδασκαλιών του/της φοιτητή/τριας.  Για την τελική αξιολόγησή του/της,  ο φοιτητής/τρια καταθέτει στην υπεύθυνη της Δ.Α. φάκελο υλικού (portfolio) στο οποίο περιλαμβάνει: ημερολόγιο δραστηριοτήτων στο σχολείο (υπογράφεται από το Διευθυντή του σχολείου ή το φιλόλογο-μέντορα), συμπληρωμένα 10 φύλλα παρατήρησης ισάριθμων διδασκαλιών από τον/την φοιτητή/τρια, 2 σχέδια μαθήματος για τις 2 διδασκαλίες του/της φοιτητή/τριας, 2 αξιολογήσεις των διδασκαλιών του/της φοιτητή/τριας από το φιλόλογο- μέντορα, αυτοαξιολόγηση φοιτητή/τριας, φύλλο αξιολόγησης της Δ.Α. από τον/τη φοιτητή/τρια. Στον φάκελο αξιολογούνται: τα περιεχόμενα του φακέλου, η συνέπεια στην τήρησή του, η μορφή του, το βάθος του στοχασμού του φοιτητή πάνω στις διδασκαλίες στην πορεία του εξαμήνου και η προθυμία του στην ανάληψη δράσεων στο σχολείο. Η τελική βαθμολογία του/της φοιτητή/ήτριας στη Δ.Α. είναι η βαθμολογία του φακέλου του.

 

Στο τέλος του εξαμήνου και αφού οι φοιτητές/τριες έχουν ολοκληρώσει όλες τους τις υποχρεώσεις στη Δ.Α., γίνεται συνάντηση στο Πανεπιστήμιο όπου παρευρίσκονται φοιτητές/τριες αλλά και φιλόλογοι-μέντορες, όπως και Διευθυντές συνεργαζομένων σχολείων. Στην ανοιχτή αυτή συνάντηση συζητούνται τα οφέλη που προέκυψαν από την Δ.Α. για τους φοιτητές/ήτριες και για τα σχολεία, αλλά και τα προβλήματα που ανέκυψαν, οι δυσλειτουργίες που παρουσιάστηκαν. Τέλος, όλοι οι εμπλεκόμενοι καταθέτουν τις προτάσεις τους για τη βελτίωση της Δ.Α.