Φ110

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της Επιστήμης

Σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση με βασικές θεματικές από τη φιλοσοφία της επιστήμης, απαραίτητες για φοιτητές και φοιτήτριες ενός τμήματος Φιλοσοφίας και Κοινωνικών Επιστημών. Η ύλη του μαθήματος μπορεί να χωριστεί σε τρεις ενότητες. (Α) Κατ’ αρχάς θα επιχειρήσουμε μια πρώτη εισαγωγή σε έννοιες όπως «επιστημονική έρευνα», «επιστημονικό αντικείμενο», «μέθοδος επιστημονικής έρευνας», «επιστημονική δικαιολόγηση πεποιθήσεων», «επιστημονική εξήγηση», «επιστημονικός νόμος», κ.λπ. (Β) Κατόπιν θα μας απασχολήσουν σημαντικά κεφάλαια από την ιστορία της φιλοσοφίας της επιστήμης (κυρίως του 20ού αιώνα), όπως ο λογικός εμπειρισμός (επαλήθευση και επικύρωση των επιστημονικών θεωριών), η φιλοσοφία της επιστήμης κατά Πόπερ (η ιδέα του ελέγχου της επιστημονικότητας μέσω του κριτηρίου της διαψευσιμότητας των επιστημονικών θεωριών), η “ιστοριστική” φιλοσοφία της επιστήμης των Κουν και Φαγεράμπεντ (η ιδέα ότι η επιστήμη δεν προοδεύει γραμμικά προς μια τελική αλήθεια για κάθε τι). (Γ) Τέλος, θα μιλήσουμε για ειδικά κεφάλαια της φιλοσοφίας της επιστήμης όπως το ζήτημα της πραγματικότητας των επιστημονικών αντικειμένων (ρεαλισμός/αντιρεαλισμός) το ζήτημα της διάκρισης μεταξύ αξιών και γεγονότων, το ζήτημα της σχέσης μεταξύ φυσικών και κοινωνικών επιστημών, καθώς και ο ρόλος του νοητικού πειραματισμού (thought experimenting) στις επιστήμες εν γένει.

      Θα δοκιμάσουμε να κάνουμε το μάθημα με διάλογο και συζήτηση (όσο αυτό είναι δυνατό), ενώ η εξέταση θα γίνει με γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου.

      Τα εγχειρίδια στα οποία θα βασιστούμε είναι (εναλλακτικά):

(α) Chalmers, A. F., Τι Είναι Αυτό που το Λέμε Επιστήμη;, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1996,

(β) Brown, Harold, Αντίληψη, Θεωρία, και Δέσμευση, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1993.