ΦΒ254.1

Φιλοσοφία του Πολιτισμού και της Παιδείας

Η φιλοσοφία του πολιτισμού θέτει ερωτήματα σχετικά με τη γένεση και την ανάπτυξη του πολιτισμού και της υποκειμενικής καλλιέργειας στην ιστορική και συγχρονική τους διάσταση. Πραγματεύεται το σύνολο των πολιτισμικών αντικειμενοποιήσεων, όπως τα φαινόμενα της γλώσσας, του μύθου, της ηθικής, της θρησκείας, της τέχνης, της οικονομίας και πολιτικής, της επιστήμης και τεχνικής. Ιδιαίτερη θέση κατέχει στο πλαίσιό της η έννοια της παιδείας – που από μια ευρύτερη σκοπιά συμπίπτει με την έννοια του πολιτισμού και της κοινωνικής παραγωγής και αναπαραγωγής του. Από εδώ προκύπτει ο προνομιακός εσωτερικός δεσμός μεταξύ της φιλοσοφίας του πολιτισμού και της φιλοσοφίας της παιδείας, ο οποίος επιβεβαιώνεται από την παράλληλη ανάπτυξή τους στο έργο σημαντικών στοχαστών της φιλοσοφικής μας παράδοσης. Το μάθημα περιλαμβάνει αναφορές σε μια σειρά κλασικών στοχαστών (Πλάτων, Ρουσσώ, Καντ, Σλέγκελ, Χέγκελ, Ζίμελ, Ρίκερτ κ.ά). Οι αναφορές αυτές θα αναπτυχθούν με αφορμή το νεανικό έργο του Γκέοργκ Λούκατς, όπου συναντά κανείς μια σύνθεση στοιχείων από το έργο τους. Θα αναδειχθεί έτσι η κοινή προβληματική των δύο φιλοσοφικών κλάδων, καθώς και η ευρύτερη κατανόηση των ζητημάτων της παιδείας, η οποία επιτυγχάνεται μέσα από την ένταξή τους στο πλαίσιο των προβληματισμών για την ανάπτυξη του πολιτισμού εν γένει. Θίγονται επίσης επίκαιρα ερωτήματα για τη σχέση μεταξύ τεχνικού και πνευματικού πολιτισμού και των θεσμών και πρακτικών που απαιτεί η ισόρροπη ανάπτυξή τους.