ΦΒ342.4

Ειδικά θέματα φιλοσοφίας του δικαίου: Πολιτική ανυπακοή

Στο σεμινάριο θα έχουμε την ευκαιρία να αναλύσουμε και να συζητήσουμε ξεχωριστά και από κοινού τα θεμελιώδη για κάθε πολιτεία και έννομη τάξη ζητήματα της υπακοής στο δίκαιο και της νομιμοποίησης και έκτασης της αποκαλούμενης πολιτικής ανυπακοής. Στα πλαίσια αυτά το σεμινάριο θα εξετάσουμε συμβολαιοκρατικές, ωφελιμιστικές και άλλες θεωρίες θεμελίωσης της υποχρέωσης υπακοής, όπως επίσης και σημαντικούς στοχαστές, από τον Πλάτωνα, τον Locke, μέχρι τον Θορώ, τον Martin Luther King και τον Rawls.

Στόχος

Στόχος του σεμιναρίου είναι (α) να μάθουμε πώς να γράφουμε εργασίες, (β) να αποκτήσουμε τη βασική γνώση του κεντρικού θέματος του σεμιναρίου και να δείξουμε ότι μπορούμε να υπερασπιστούμε με επιχειρήματα μια θέση στην παρουσίαση και στην γραπτή μορφή της εργασίας

Εργασίες

Οι εργασίες που θα εκπονηθούν πρέπει να είναι περίπου 4.000 λέξεων με περιεχόμενα, εισαγωγή, υποσημειώσεις και βιβλιογραφία στο τέλος τους. Οι εργασίες πρέπει να είναι δακτυλογραφημένες με 1,5 διάστημα και γραμματοσειρά σε μέγεθος 12, ενώ οι υποσημειώσεις σε μέγεθος 10. Οι υποσημειώσεις και η βιβλιογραφία πρέπει να ακολουθούν συνεκτικά μια από τις μορφές που θα διδαχθούμε στο σεμινάριο και που θα αναρτηθούν στο classweb.

Ο βαθμός που θα πάρει κάθε εργασία είναι συνάρτηση της παρουσίασης και της γραπτής μορφής της εργασίας. Η παράδοση των εργασιών θα γίνεται δύο εβδομάδες μετά το τέλος της εξεταστικής αυστηρά.

Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου είμαι διαθέσιμος για οποιεσδήποτε διευκρινίσεις στο σεμινάριο και στην ηλεκτρονική διεύθυνση koukouze@uoc.gr

Παρακολούθηση, συμμετοχή και απουσίες

Όπως γνωρίζετε στα σεμινάρια η παρακολούθηση είναι υποχρεωτική.

Επιτρέπονται μονάχα μέχρι 3 απουσίες σε όλη τη διάρκεια του εξαμήνου.

Όποιος δεν παρουσιάσει τελικώς προφορικά την εργασία του δεν βαθμολογείται.

Βιβλιογραφία

Υπακοή στο νόμο

• Brian Bix, Φιλοσοφία του Δικαίου: Θεωρία και Ερμηνευτικό Πλαίσιο, μτφρ. Αναστασία Καραστάθη, πρόλογος Α. Χατζής, Αθήνα: Κριτική, 207, σελ. 249-259
• William Edmundson (επιμ.), The Duty to Obey the Law: Selected Philosophical Writings, Maryland: Rowman & Littlefield, 1999
• M.B.E. Smith, ‘The Duty to Obey the Law’ στο Dennis Patterson (επιμ.), A Companion to the Philosophy of Law and Legal Theory, Oxford: Blackwell, 1996, σελ. 465-474

Πολιτική Ανυπακοή

• Kimberley Brownlee, ‘Civil disobedience’ in Stanford Encyclopedia of Philosophy, E. Zalta (ed.)
• Πλάτων, Απολογία Σωκράτους-Κρίτων, εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια Θανάσης Σαμαράς, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος, 2003
• Σοφοκλής, Αντιγόνη
• Hobbes, Λεβιάθαν, μετάφραση Αιμ. Μεταξόπουλος, Αθήνα: Γνώση
• John Locke, Δεύτερη Πραγματεία περί Κυβερνήσεως, κεφ. 8, παρ. 119
• Robert Paul Wolff, «Η σύγκρουση μεταξύ εξουσίας και αυτονομίας» απόσπασμα από το του ιδίου, Προς Υπεράσπιση του Αναρχισμού, Ελευθεριακή Κουλτούρα, 2000
• Ξενοφών Γιαταγάνας, Δικαίωμα Αντίστασης και Πολιτική Ανυπακοή, Κριτική, 2010
• Χένρυ Νταίηβιντ Θορώ, Πολιτική Ανυπακοή, Ερατώ, 2007
• Martin Luther King, ‘Letter from Birmingham’
• John Rawls, ‘The justification of civil disobedience’
• ---------------, Θεωρία της Δικαιοσύνης, μετ. Φ. Βασιλόγιαννης κ.α., επίμεντρο Κ. Παπαγεωργίου
• Γιώργος Γιατρομανωλάκης, «Το δικαίωμα της αντιστάσεως στην Τραγωδία» στο Κ. Μπέης (επιμ.), Το δικαίωμα της αντίστασης: Δικανικοί διάλογοι ΙΙΙ, Αθήνα: Σάκκουλας, 1995, 17-32
• Παναγιώτης Πανταζάκος, «Το δικαίωμα της αντίστασης στη διδασκαλία του Thomas Hobbes» στο Κ. Μπέης (επιμ., οπ. παρ., σελ. 123-146
• Σταύρος Τσακυράκης, «Η πολιτική ανυπακοή» στο Κ. Μπέης (επιμ.), οπ. παρ., σελ. 311-322
• Ξενοφών Παπαρρηγόπουλος, «Τρεις αγγλοαμερικανοί φιλόσοφοι για την πολιτική ανυπακοή: Raz, Dworkin, Rawls» στο Κ. Μπέης (επιμ.), οπ. παρ., σελ. 323-338.
• Κων/νος Παπαγεωργίου, «Δημοκρατική αυθεντία και πολιτική ανυπακοή» Τιμητικός Τόμος Κώστα Μπέη ως αίνος της αττικής διαλεκτικής, Σάκκουλας
• Ronald Dworkin, ‘Civil Disobedience’ Taking Rights Seriously, London: Duckworth, 1977
• ----------------------, ‘ Civil Disobedience and Nuclear Protest’ στο A Matter of Principle
• Hugo Bedau, ‘On civil disobedience’ Journal of Philosophy, 58 (1961), σελ. 653-665.
• Γιώργος Πολίτης, Το δικαίωμα της πολιτικής ανυπακοής, Αθήνα: Ψυχογιός, 2012
•  Φαίδων Κοζύρης, «Τα όρια της δημόσιας ανυπακοής σε συγκριτική αναφορά με την ‘civil disobedience’ στο Δικαιώματα του Ανθρώπου, 35 (2007), σελ. 757-768
• Howard Zinn, «Νόμος και Δικαιοσύνη» στο Διακηρύξεις Ανεξαρτησίας, Αθήνα: Εκδ. Εξάρχεια, 2009