ΦΓ277.3

Το πρόβλημα του Κακού στην Ηθική Φιλοσοφία του Καντ

Στο μάθημα θα εξεταστεί η θεωρία του Καντ για το κακό, κυρίως όπως αυτή παρουσιάζεται στην Θρησκεία εντός των ορίων του Λόγου και μόνο (1793). Κατά την εξέταση αυτή θα αναδειχθούν τα βασικά στοιχεία της ηθικής ανθρωπολογίας του Καντ. Από την προοπτική της θεωρίας του κακού θα εξεταστεί παράλληλα η θεωρία της ελευθερίας. Το πρόβλημα της ελευθερίας προς το κακό και η αναγκαιότητα απάντησης στο σχετικό ερώτημα οδήγησαν τον Καντ στο ύστερο έργο του σε επαναδιατυπώσεις και διασαφήσεις στην προβληματική και στην ορολογία της θεωρίας του περί ελευθερίας. Θα δειχτεί ότι κατ’ ουσίαν αυτές οι διασαφήσεις δεν συνιστούν συγχρόνως αναθεωρήσεις και αλλαγές, όπως συχνά έχει υποστηριχθεί στην βιβλιογραφία, αλλά  συμπληρώματα της θεωρίας του όπως αυτή παρουσιάζεται στο ώριμο κριτικό του έργο. Τέλος, θα εξεταστεί η επίδραση της καντιανής θεωρίας για το κακό στην μετακαντιανή φιλοσοφία μέχρι και την εποχή μας. Καθοδηγητικό νήμα αυτής της τελευταίας εξέτασης θα αποτελέσει η άποψη ότι με τον Καντ εγκαινιάζεται στην ιστορία του πνεύματος μια ‘μοντέρνα’ θεωρία του κακού, κύρια χαρακτηριστικά της οποίας είναι η υποκειμενικοποίηση του κακού και ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης του προς το ζήτημα της θεοδικίας.