ΦΒ230.6

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία των Αξιών

Για μια ακόμα φορά στη νεότερη ιστορία τίθεται ζήτημα κοινωνικής, πολιτικής, και οικονομικής κρίσης και μηδενισμού ως απότοκων μιας «απαξίωσης των αξιών». Ακόμα και τα πολιτικά και κοινωνικά αιτήματα για χειραφέτηση και δικαιοσύνη στο τέλος επικαλούνται κάποιον “διακανονισμό” αξιών. Τι είναι όμως οι αξίες και τι σημαίνει το αίτημα για “ορθό” διακανονισμό τους; Σήμερα, μετά από ουσιαστικό λήθαργο δεκαετιών, φαίνεται να είναι για μια ακόμα φορά επιβεβλημένη η αναζωογόνηση της φιλοσοφίας των αξιών. Στο πλαίσιο αυτής της ανάγκης θα επιχειρήσουμε να πιάσουμε το νήμα από την πολύ πρώιμη διατύπωση του προβλήματος στην Πολιτεία του Πλάτωνα και μετά στην ακόμα λανθάνουσα εξερεύνηση του προβλήματος στην τρίτη Κριτική του Καντ. Αυτές τις προσεγγίσεις θα τις ερμηνεύσουμε μέσα από το ενδιαφέρον για τη διαλεύκανση αυτού που θα μπορούσε να είναι μια Φαινομενολογική Φιλοσοφία των Αξιών. Αυτός ο στόχος γίνεται ιδιαίτερα ενδιαφέρων δεδομένων των εξής στοιχείων. (Α) Από τον ιδρυτή της Φαινομενολογικής Φιλοσοφίας, τον Edmund Husserl, υπάρχει έλλειψη επαρκών ενδείξεων προς αυτή την κατεύθυνση. (Β) Η Φαινομενολογική Αξιολογία του Max Scheler είναι πρακτικώς αδιαπέραστη —στη δυσκολία της—, και απαιτεί κοπιώδη διερμήνευση. (Γ) Ο Martin Heidegger κατήγγειλε κάθε φιλοσοφία των Αξιών ως εγκληματική εγκατάλειψη του μόνου δρόμου που, κατ’ αυτόν, θα έπρεπε να ακολουθήσει η Φαινομενολογία, του δρόμου της Φαινομενολογίας του Είναι (Θεμελιακής Οντολογίας). Μέσα από όλη αυτή τη διαδρομή θα είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε βαθύτερα τι συμβαίνει σήμερα με το λεγόμενο «πρόβλημα των αξιών».

Στο μάθημα θα σας διανεμηθούν δικές μου σημειώσεις και, για την ευρύτερη παιδεία σας, θα πάρετε τα βιβλία που είναι δηλωμένα στον κωδικό του μαθήματος:

(1) Ψυχοπαίδης, Κοσμάς. Όροι, Αξίες, Πράξεις, Εκδόσεις Πόλις.

(2) Νίτσε, Φρίντριχ. Η Θέληση Για Δύναμη, Εκδόσεις Νησίδες.